Kasım 2017

YENİ İŞ MAHKEMELERİ KANUNU NELER GETİRİYOR?

İş Mahkemeleri Kanunu (“Kanun”) 25/10/2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak, bazı maddeleri hariç, yürürlüğe girmiştir. Kanun, arabuluculuk sistemini işçi işveren uyuşmazlıklarında 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, zorunlu hale getirmiştir. Bu çalışma Kanunun getirdiği yenilikler hakkında özet bilgiler sunmayı amaçlamaktadır.

Zorunlu Arabuluculuk

  • 1 Ocak 2018’den itibaren geçerli olmak üzere, Kanun, kanuna veya bireysel ya da toplu iş sözleşmesine dayanan işçi alacağı/tazminatı, işveren alacağı/tazminatı ve işe iade talebi ile açılacak davalarda, arabulucuya başvurulmasını dava şartı olarak aramaktadır.
  • İşçi, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai, yıllık izin gibi ücret ve tazminatlar için, işveren ise alacak ve tazminat kalemleri için dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorundadır.
  • Arabulucuya başvuru yapılmadan dava açılması halinde ilgili mahkeme herhangi bir işlem yapmaksızın davayı, dava şartı yokluğundan usulden ret edecektir.
  • Arabulucu üç hafta içerisinde başvuruyu sonuçlandıracak, bu süre en fazla bir hafta daha uzatılabilecektir. Her halde, arabulucu en geç 4 hafta sonunda başvuruyu sonuçlandırmış olacaktır.
  • İşçi ya da işveren, geçerli bir mazereti olmaksızın, arabuluculuk toplantısına katılmaz ise, toplantıya katılmayan taraf, davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile yargılama giderinin tamamından sorumlu olacağı gibi, lehine avukatlık ücretine de hükmedilemeyecektir.
  • Arabuluculuk bürosuna başvuru ile birlikte zamanaşımı süreleri duracak, bu süre arabuluculuk faaliyetinin sonunda tutulacak tutanak tarihine kadar devam edecektir. Yani hak düşürücü süreler arabuluculuk görüşmeleri süresince işlemeyecektir.
  • İş kazaları ve meslek hastalıklarından kaynaklanan davalarda zorunlu arabuluculuk dava şartı olarak aranmayacaktır.
  • Arabuluculuk görüşmelerine taraflar bizzat katılabileceği gibi, kanuni temsilcileri veya avukatları aracılığı ile katılabilecek ayrıca uyuşmazlığın çözümüne katkı sağlayabilecek uzman kişilerde müzakerelerde hazır bulundurulabilecektir.
  • Tarafların arabuluculuk faaliyeti sonucunda anlaşmaya varmaları halinde, tutulan tutanaktaki hususların icra edilebilmesi için, taraflar, arabulucunun görev yaptığı yer Sulh Hukuk Mahkemesinden anlaşılan hususları ihtiva eden tutanağın şerh edilmesini isteyebileceklerdir.
  • Taraflar ve avukatları ile arabulucunun birlikte imzaladıkları anlaşma belgesi, icra edilebilirlik şerhi aranmaksızın ilam niteliğinde sayılacaktır.
  • Tarafların arabulucu huzurunda anlaşmaları halinde, üzerinde anlaşılan konular ile ilgili bir daha dava açılamayacaktır.

İşe İade Davasında Arabuluculuk

  • İşe iade davalarında da arabulucuya başvuru yapmış olmak dava şartı olarak kabul edilmiştir.
  • İş sözleşmesi fesih edilen işçi fesih tarihinden itibaren bir ay içerisinde arabulucuya müracaat etmek zorundadır. Süresi içerisinde yapılmayan başvurular hiç yapılmamış sayılacaktır. Bu süre hak düşürücü süredir.
  • Arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların bir anlaşmaya varamaması durumunda, son tutanağın tutulduğu tarihten itibaren iki hafta içerisinde İş Mahkemesinde dava açılabilecektir. Tarafların anlaşması halinde uyuşmazlık konusu yine iki hafta içerisinde özel hakeme de götürülerek çözümlenmesi istenilebilecektir.
  • Arabuluculuk faaliyeti sonucunda, işçinin işe başlatılması konusunda tarafların anlaşmaya varması halinde, son tutanakta (i) işe başlama tarihi, (ii) ücret ve diğer hakların parasal değeri, (iii) işe başlatmama halinde tazminatın parasal değerinin gösterilmesi zorunlu olacaktır.
  • Arabuluculuk faaliyeti sonucunda taraflar bir anlaşmaya varamaz ve işe iade davası İş Mahkemesinde ya da tarafların anlaşması sonucu özel hakeme götürülür ise mahkemeler veya özel hakem, tazminat ile ücret ve diğer hakları, dava tarihindeki işçinin ücretini esas alarak parasal olarak belirlemek zorundadır.

Zamanaşımı

  • İş Sözleşmesinden kaynaklanmak kaydı ile, hangi kanuna tabi olursa olsun
    1. Kıdem tazminatında;
    2. İş sözleşmesinin bildirim şartına uyulmaksızın feshinden kaynaklanan “İhbar“ tazminatında;
    3. Kötüniyet tazminatında;
    4. İş sözleşmesinin eşit davranma ilkesine uyulmaksızın feshinden kaynaklanan tazminatta;
    5. Yıllık izin ücreti alacağında

zamanaşımı süresi “5 (beş)” yıldır.

  • Yıllık izin ücreti ve tazminatlar için, bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce işlemeye başlayan zaman aşımı süreleri, değişiklikten önceki hükümlere tabi olmaya devam edecek, ancak zamanaşımı süresinin henüz dolmamış kısmının Ek. 3. maddede öngörülen süreden uzun olması durumunda, bu maddede öngörülen sürenin geçmesi ile zaman aşımı süresi dolmuş sayılacaktır.

Naz Ege EGE

 

Ayrıntılı bilgi için naz.ege@ege.av.tr veya bilgi@ege.av.tr

© EGE Hukuk Bürosu